Những năm cuối đời và từ trần Richard_Nixon

Xá tội và đau ốm

Tổng thống Ford tuyên bố quyết định ân xá của mình cho Richard Nixon vào ngày 8 tháng 9 năm 1974 trong phòng Bầu dục.

Sau khi từ nhiệm, hai vợ chồng Richard Nixon trở về tư dinh La Casa Pacifica tại San Clemente, California.[199] Theo người viết tiểu sử của Richard Nixon là Jonathan Aitken, sau khi từ nhiệm, "Richard Nixon ở trong một tâm trạng đau khổ".[200] Quốc hội tài trợ cho các chi phí chuyển tiếp của Richard Nixon, gồm cả một số chi phí tiền lương, song giảm trích quỹ từ 850.000 USD xuống 200.000 USD. Một số nhân viên vẫn ở bên ông, Richard Nixon ngồi vào bàn làm việc lúc 7 giờ sáng nhưng có ít việc để làm.[200] Nguyên thư ký báo chí của ông là Ron Ziegler ngồi cùng riêng ông hàng giờ mỗi ngày.[201]

Việc Richard Nixon từ nhiệm không giúp chấm dứt đề nghị của nhiều người nhằm khiến ông bị trừng phạt. Nhà Trắng của Ford cân nhắc về một lệnh ân xá cho Richard Nixon, song điều này không được công chúng hoan nghênh. Richard Nixon tiếp xúc với những phái viên của Ford, ông ban đầu miễn cưỡng trong việc chấp thuận ân xá, song sau đó đồng ý làm như vậy. Tuy nhiên, Ford khăng khăng yêu cầu ông thực hiện một bản tuyên bố hối lỗi; Richard Nixon cảm thấy rằng ông không phạm tội gì và không cần phải đưa ra một văn kiện như vậy. Ford cuối cùng đồng ý, và vào ngày 8 tháng 9 năm 1974, đương kim tổng thống đương thời ban cho Richard Nixon một "một lệnh ân xá đầy đủ, tự do và tuyệt đối", theo đó loại trừ bất kỳ khả năng truy tố nào đối với ông. Richard Nixon sau đó đưa ra một bản tuyên bố, trong đó nói rằng ông đã sai khi không hành động kiên định hơn và quả quyết hơn khi xử sự vụ Watergate. Ông bày tỏ hối tiếc và đau khổ về sai lầm của mình.[202][203]

Đến tháng 10 năm 1974, Richard Nixon đổ bệnh viêm tĩnh mạch. Các bác sĩ nói với Richard Nixon rằng ông phải phẫu thuật nếu không sẽ tử vong, Richard Nixon miễn cưỡng lựa chọn phẫu thuật, và Tổng thống Ford đến thăm ông trong bệnh viện. Richard Nixon nhận trát hầu tòa khi xét xử ba trong số các trợ thủ cũ của mình là Dean, Haldeman, và John Ehrlichman. Thẩm phán John Sirica miễn cho việc Richard Nixon hiện diện bất chấp phản đối của các bị cáo.[204] Quốc hội chỉ thị cho Tổng thống Ford giữ lại các văn kiện trong thời tổng thống của Richard Nixon, khởi đầu một cuộc chiến pháp ký kéo dài trong ba thập niên với thắng lợi của cựu tổng thống và tài sản của ông.[205] Richard Nixon ở trong bệnh viện khi diễn ra bầu cử giữa nhiệm kỳ năm 1974, vụ Watergate và lệnh ân xá góp phần khiến Đảng Cộng hòa mất 43 ghế trong Hạ viện và 3 ghế trong Thượng viện.[206]

Trở lại sinh hoạt công cộng

Richard Nixon (phải) cùng với Gerald Ford (giữa) và Tổng thống Jimmy Carter (trái) tại Nhà Trắng trong tang lễ cựu Phó Tổng thống Hubert Humphrey, 1978.

Đầu năm 1975, sức khỏe của Richard Nixon được cải thiện. Ông duy trì một văn phòng tại trạm tuần duyên cách nhà 300 yard (274 m), đầu tiên đi bằng xe chơi golf và sau đó đi bộ mỗi ngày; ông chủ yếu làm việc về hồi ký của bản thân.[207] Ông hy vọng có thể chờ đợi thời cơ trước khi viết hồi ký của bản thân; song do thực tế là tài sản của ông bị tổn thất do các phí tổn và phí luật sư buộc ông phải nhanh chóng bắt đầu làm việc.[208] Trợ cấp chuyển tiếp của ông kết thúc vào tháng hai, buộc ông phải từ biệt với nhiều trong số các nhân viên của mình, kể cả Ziegler.[209] Đến tháng 8 cùng năm, ông gặp người dẫn chương trình và sản xuất truyền hình người Anh David Frost, người này thanh toán cho ông 600.000 đô la để thực hiện một loại cuộc phỏng vấn, quay thành phim và phát sóng vào năm 1977.[210] Họ bắt đầu với chủ đề chính sách đối ngoại, thuật lại về các nhà lãnh đạo mà ông đã biết, song phần được ghi nhớ nhất trong các cuộc phỏng vấn là về Watergate. Richard Nixon tự nhận rằng ông đã hạ thấp quốc gia và tự lôi bản thân xuống bùn.[211] Các phỏng vấn thu hút 45–50 triệu khán giả—trở thành chương trình được theo dõi nhiều nhất ở thể loại này trong lịch sử truyền hình.[212]

Các phỏng vấn giúp cải thiện tình hình tài chính của Richard Nixon—vào một thời điểm đầu năm 1975 ông chỉ có 500 đô la trong ngân hàng—cũng như bán tài sản của ông tại Key Biscayne.[213] Trong tháng 2 năm 1976, Richard Nixon đến Trung Quốc theo lời mời cá nhân của Mao Trạch Đông. Richard Nixon muốn trở lại Trung Quốc, song chọn cách chờ cho đến sau chuyến công du của Ford vào năm 1975.[214] Richard Nixon duy trì trung lập trong cuộc chiến sơ bộ sát nút năm 1976 giữa Ford và Reagan. Ford giành thắng lợi, song thất bại trước Thống đốc Georgia Jimmy Carter trong tổng tuyển cử. Chính phủ Carter đối xử không rộng lượng với Richard Nixon và ngăn chuyến đi dự kiến của ông đến Úc, khiến chính phủ của Thủ tướng Malcolm Fraser rút lại lời mời chính thức của họ.[215]

Đến đầu năm 1978, Richard Nixon tới Anh Quốc. Các nhà ngoại giao Hoa Kỳ và hầu hết bộ trưởng trong chính phủ James Callaghan xa lánh Richard Nixon. Tuy nhiên, ông được lãnh đạo đối lập Margaret Thatcher cũng các cựu thủ tướng Alec Douglas-HomeHarold Wilson hoan nghênh. Hai cựu thủ tướng khác là Harold MacmillanEdward Heath từ chối gặp Richard Nixon. Richard Nixon phát biểu với Oxford Union về Watergate: "Một số ngườì nói tôi không xử sự đúng đắn và họ đúng" nhưng hãy nhìn vào các thành tựu của ông.[216]

Tác giả và lão chính khách

Richard Nixon nói chuyện với Phó Thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình và Tổng thống Jimmy Carter tại Nhà Trắng, 1979.

Năm 1978, Richard Nixon xuất bản hồi ký RN: The Memoirs of Richard Nixon, cuốn đầu tiên trong 10 cuốn sách mà ông là tác giả trong thời gian nghỉ hưu.[199] Cuốn sách bán chạy và nhận được phản ứng phê bình tổng thể là tích cực.[217] Richard Nixon đến Nhà Trắng vào năm 1979, theo lời mới của Carter để dự quốc yến với Phó Thủ tướng Trung Quốc Đặng Tiểu Bình. Carter không muốn mời Richard Nixon, song Đặng Tiểu Bình nói rằng ông ta sẽ đến thăm Richard Nixon tại California nếu cựu tổng thống không được mời. Richard Nixon có cuộc họp riêng với Đặng Tiểu Bình và đến thăm Bắc Kinh một lần nữa vào giữa năm 1979.[218]

Đến đầu năm 1980, vợ chồng Richard Nixon chuyển đến thành phố New York.[219] khi cựu hoàng Iran từ trần tại Ai Cập vào tháng 7 năm 1980, Richard Nixon tham dự tang lễ bất chấp ý kiến của Bộ Ngoại giao là không cử đại diện của Hoa Kỳ. Mặc dù Richard Nixon không được ủy nhiệm chính thức, song do là một cựu tổng thống nên ông được xem là sự hiện diện của Hoa Kỳ trong tang lễ cựu đồng minh của họ.[220] Richard Nixon ủng hộ Ronald Reagan trong cuộc bầu cử tổng thống năm 1980, xuất hiện trên truyền hình và phác họa bản thân như là "chính khách lão luyện" theo lời người viết tiểu sử Stephen Ambrose.[221] Ông viết các bài báo được đặt hàng cho nhiều ấn phẩm xuất bản trong chiến dịch và cả sau khi Reagan thắng cử.[222] Sau 18 tháng trong sống trong nhà tại thành phố New York, Richard Nixon và vợ chuyến đến Saddle River, New Jersey vào năm 1981.[199]

Trong suốt thập niên 1980, Richard Nixon duy trì một lịch trình đầy tham vọng với các cam kết phát biểu và viết văn,[199] lữ hành, và gặp gỡ nhiều lãnh đạo ngoại quốc, đặc biệt là các lãnh đạo trong Thế giới thứ ba. Ông cùng với các cựu tổng thống Ford và Carter đóng vai trò là đại diện cho Hoa Kỳ trong tang lễ Tổng thống Ai Cập Anwar Sadat.[199] Trong một chuyến đi đến Trung Đông, Richard Nixon trình bày quan điểm của ông về Ả Rập Saudi và Libya, được truyền thông Hoa Kỳ chú ý đáng kể; The Washington Post đăng những câu chuyện về "phục nguyên" của Richard Nixon.[223] Richard Nixon đến Liên Xô vào năm 1986 và khi trở về ông gửi cho Tổng thống Reagan một bị vong lục dài bao gồm những đề nghị về chính sách ngoại giao và những ấn tượng cá nhân của ông với Mikhail Gorbachev.[199] Sau chuyến đi này, Richard Nixon được xếp hạng là một trong mười người được ngưỡng mộ nhất trên thế giới theo một thăm dò của Gallup.[224]

Năm 1986, Richard Nixon phát biểu tại một hội nghị của những nhà xuất bản báo chí, gây ấn tượng với các khán giả bằng tour d'horizon thế giới của ông.[225] Newsweek đăng một câu chuyện "sự trở lại của Richard Nixon" với tiêu đề "ông ấy trở lại".[226]

Ngày 19 tháng 7 năm 1990, Thư viện và Sinh quán Richard Nixon tại Yorba Linda, California được khánh thành với sự tham dự của vợ chồng Richard Nixon. Họ tham dự với một đám đông lớn, gồm cả các tổng thống Ford, Reagan, và George H. W. Bush, cũng như các phu nhân của họ.[227] Vào tháng 1 năm 1991, cựu tổng thống thành lập Trung tâm Richard Nixon (nay là Trung tâm lợi ích quốc gia), một trung tâm cố vấn chính sách và hội nghị tại thủ đô Washington, D.C.[228]

Pat Nixon từ trần ngày 22 tháng 6 năm 1993 do bệnh khí thũng và ung thư phổi. Tang lễ cho bà được tổ chức tại khu đất của Thư viện và Sinh quán Richard Nixon. Cựu Tổng thống Richard Nixon quẫn trí trong suốt lễ mai táng.[229]

Từ trần và tang lễ

Năm tổng thống Hoa Kỳ cùng đệ nhất phu nhân của họ tham dự tang lễ cho Richard Nixon, 27 tháng 4 năm 1994.

Richard Nixon bị đột quỵ nghiêm trọng vào ngày 18 tháng 4 năm 1994, trong lúc chuẩn bị để ăn tối tại tư gia thuộc Park Ridge.[230] Do tình trạng tim của ông, một cục máu đông đã hình thành trong tim trên, rời ra, và đi lên não. Ông được đưa đến Trung tâm Y tế Cornell- Bệnh viện New York tại Manhattan, ban đầu tỉnh táo song không thể nói hay chuyển động tay hoặc chân phải.[230] Tổn hại đến não gây ra phù, và Richard Nixon rơi vào một trạng thái hôn mê sâu. Ông mất vào 9:08 tối ngày 22 tháng 4 năm 1994, với các con gái ở bên giường bệnh. Ông hưởng thọ 81 tuổi.[230]

Tang lễ cho Richard Nixon diễn ra vào ngày 27 tháng 4 năm 1994. Những người truy điệu trong lễ diễn ra tại Thư viện Richard Nixon gồm có cả Tổng thống Bill Clinton, cựu Bộ trưởng Ngoại giao Henry Kissinger, Lãnh đạo phe thiểu số trong Hạ viện Bob Dole, Thống đốc California Pete Wilson, và Giáo sĩ Billy Graham. Tham dự tang lễ còn có các cựu tổng thống Ford, Carter, Reagan, George H. W. Bush, cùng phu nhân của họ.[231]

Richard Nixon được an táng cạnh vợ là Pat trong khuôn viên của Thư viện Richard Nixon. Ông để lại hai người con gái là Tricia và Julie, và bốn người cháu.[230] Để phù hợp với di nguyện của ông, tang lễ cho ông không hoàn toàn là một quốc tang, song thi thể của ông được đặt tại hành lang Thư viện Richard Nixon từ 26 tháng 4 đến sáng hôm diễn ra tang lễ.[232] Những người đến viếng chờ đợi thành hàng dài và phải mất tám giờ trong thời tiết giá lạnh, ẩm để được viếng.[233] Lúc cao điểm, dòng người chờ viếng Richard Nixon dài 3 dặm (4,8 km) với ước tính là 42.000 người.[234]

Tài liệu tham khảo

WikiPedia: Richard_Nixon //nla.gov.au/anbd.aut-an35388842 http://www.csmonitor.com/USA/DC-Decoder/Decoder-Wi... http://books.google.com/?id=PAEwuLjQm4gC http://books.google.com/?id=TP4g-RhUJmcC http://books.google.com/?id=Uw8_HAAACAAJ http://books.google.com/?id=mtya18oC2EMC&pg=PA165&... http://books.google.com/?id=r2qRyBmB15EC&pg=PA180&... http://books.google.com/?id=xahIAOPX8JwC http://books.google.com/?id=xahIAOPX8JwC&lpg=PA205... http://books.google.com/books?id=Q1V3AAAAMAAJ&dq